Wijzigingen van de NEN-EN-IEC 61439 in vogelvlucht

Voor wie een beetje thuis is in elektrotechniek, zal de term ‘groepsbelasting’ wel een bel doen rinkelen. Het gaat voor alle duidelijkheid niet om een nieuwe maatregel van de Belastingdienst om bepaalde groepen in de samenleving fiscaal te treffen, maar om een herdefiniëring van de ‘gelijktijdigheidsfactor’ bij laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen. De vernieuwde NEN-EN-IEC 61439 bevat echter meer belangrijke topics.

Continu en gelijktijdig belasten

Zoals waarschijnlijk bekend geldt genoemde norm voor spanningen lager dan 1.000 volt AC (wisselspanning) of lager dan 1.500 volt DC (gelijkstroom). De wijzigingen van de norm zitten vooral in de eerste twee delen van de in totaal zeven delen. Zoals gezegd wordt de term groepsbelastingstroom (I ng), of group rated current, geïntroduceerd. Dit is de stroom waarmee een circuit continu en gelijktijdig kan worden belast samen met andere circuits in het verdeelsysteem, zoals gespecificeerd door de oorspronkelijke fabrikant. Deze stroom moet kunnen worden doorgevoerd zónder dat de temperaturen te hoog oplopen.

Temperatuurverificatie

In de ‘oude’ NEN-EN-IEC 61439 werd alleen de term ‘gelijktijdigheidsfactor’ gehanteerd. Indien de klant geen specifieke eisen ten aanzien van de gelijktijdigheidsfactor stelt, wat vaak voorkomt, dan wordt in de regel de voorgeschreven ‘veronderstelde belasting’ uit de NEN-EN-IEC 61439 aangehouden. In de praktijk is dat voor kantoorgebouwen vaak een factor 0,6 (ofwel 60%) en in de industrie 0,8 of 80%. Die factoren spelen een rol bij de temperatuurverificatie of -calculatie bij het installeren van verdeelkasten. Een van de eisen voor het mogen uitvoeren van zo’n calculatie, in plaats van testen, is dat componenten gelijktijdig maximaal tot 80% belast worden (de “80%-regel” in de norm).

Kortsluitvastheid

Zo’n calculatie, of beoordeling, is niet toegestaan bij het verifiëren van de kortsluitvastheid van verdelers. Hierbij is namelijk een test of een vergelijking met een referentieontwerp voorgeschreven. Een uitzondering wordt gemaakt voor verdelers met een toegekende kortsluitstroom van maximaal 10 kA met een piekstroom van 17 kA. Dit is overigens geen nieuwe eis. Omdat communicatie tussen de opdrachtgever en de paneelbouwer in de praktijk nogal eens tekort schiet, schrijft de nieuwe norm in hoofdstuk 6 verder voor dat er uitgebreide productinformatie moet zijn waaraan de verdeelkast voldoet, zodat de opdrachtgever weet wat hij krijgt. Denk aan zaken als een naamplaat en technische documentatie met kenmerken zoals de nominale stroom van het verdeelsysteem (InA, rated current of an assembly) en of het gelijkstroom of wisselstroom betreft.

Andere in het oog springende uitbreidingen van de NEN-norm zijn:

• Een omschrijving van toelaatbare c.q. toe te passen componenten voor de kortsluitingsbeveiliging van de voeding.
• Een tabel waarin de doorsnede van de bedrading wordt aangegeven, waarbij de maximale kerntemperatuur van de geleider 90°C mag bedragen, de zogenoemde “90°C-draad”.
• Bij kastklimatisering moet nadrukkelijk rekening worden gehouden met de invloed van de zon wanneer een verdeelkast buiten staat. Dit is onder andere het geval bij zonnepaneelinstallaties.

Zoals de Belastingdienst jarenlang al zei: ‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’. Dat geldt ook voor Bömer Engineering Services. Dus wil je meer weten over (de eisen ten aanzien van) laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen? Neem dan hier contact met ons op.